ALKOHOLIZM W SKRÓCIE
TYPY ALKOHOLIZMU (wg E. M. Jedlinek)
- ALFA: w którym dochodzi do psychicznego uzależnienia od alkoholu.
- BETA: gdzie pojawiają się pewne konsekwencje fizyczne związane z używaniem alkoholu.
- GAMMA: wytworzenie się tolerancji na alkohol, co powoduje wzrost spożywanej jego ilości.
- DELTA: związany ze stale wzrastającym poziomem ilości alkoholu we krwi i niemożnością utrzymania abstynencji przez dłuższy czas.
- EPSILON: który charakteryzuje okresowe picie znacznych ilości alkoholu.
STYLE PICIA (wg A. Kępińskiego)
- NEURASTENICZNY: pije się w niedużych ilościach, ale często, gdy jest się rozdrażnionym, zmęczonym, dal poprawienia nastroju.
- KONTAKTYWNY: typ picia towarzyskiego, pije się po to, by polepszyć kontakty z innymi ludźmi.
- DIONIZYJSKI: pije się dużo, chodzi o uzyskanie stanu zamroczenia, w którym możliwe jest oderwanie się od rzeczywistości, poszukiwanie niecodziennych przeżyć.
- HEROICZNY: wymaga dużych ilości alkoholu, gdyż dopiero wtedy możliwe jest uzyskanie stanu poczucia mocy; często kończy się to wybrykami chuligańskimi.
- SAMOBÓJCZY: pije się dla „zalania robaka”, by zapomnieć o tym, co boli.
FAZY ROZWOJU CHOROBY ALKOHOLOWEJ (wg E. M. Jellinka)
- faza wstępna: trwa kilka miesięcy do kilku lat, odreagowanie nieprzyjemnych stanów emocjonalnych przynosi krótkotrwałą ulgę; włącza się „klinowanie”.
- faza zwiastunów (ostrzegawcza): trwa od pół roku do 5 lat( zależy to od osobowości człowieka, wieku, wrodzonych predyspozycji, płci); nagła zmiana reakcji na alkohol, pojawiają się luki pamięciowe, amnezja, „wyspy pamięciowe”, spożywanie alkoholu staje się potrzebą.
- faza krytyczna (prawdziwe uzależnienie): utrata kontroli nad piciem, może to trwać nawet 10 lat. Osoba taka nie potrafi się opanować, występuje poczucie winy, depresja, ataki złości; u kobiet rozpoczyna się okres picia w samotności
- faza przewlekła: następuje degradacja społeczna, moralna, zaburzenia sprawności umysłowej. Ciągi picia są bardzo długie, jakiekolwiek przerwanie powoduje ostre objawy abstynencyjne. Zespół Otella- alkoholik traci też sprawność fizyczną, ma cały system paranoi.
PRZYCZYNY I DETERMINATY ALKOHOLIZMU
- czynniki społeczno – kulturowe i demograficzne: płeć, wiek, pozycja społeczna, wykształcenie, miejsce zamieszkania.
- czynniki indywidualne: psychiczne i fizjologiczne: sytuacje kryzysowe, niesprzyjające okoliczności życiowe, indywidualna tolerancja na alkohol, istnienie osobniczych predyspozycji do rozwoju nałogu, drażliwość, agresja alkoholika.
KONCEPCJE WYJAŚNIAJĄCE ZJAWISKO ALKOHOLIZMU
- koncepcja patologii społecznej: patologia oznacza zachowania niezgodne z dominującymi wartościami. Przyczyny patologii tkwią, więc w jednostce, która nie chce lub nie może zaakceptować uznawanych wartości społecznych. Problemy alkoholowe stają się problemami jednostek, które ich doświadczają, a nie są problemem społecznym, ponieważ społeczeństwo nie ponosi odpowiedzialności za ich powstanie i rozwój.
- koncepcja dezorganizacji społecznej i dewiacji: zakłada, że źródła problemów społecznych nie tkwią w jednostce, ale w systemie społecznym, w wadach jego funkcjonowania.
- koncepcja naznaczenia: negatywne przejawy życia społecznego nie są bytem samym w sobie, ale powstają w toku ich definiowania (reakcje społeczne są źródłem dewiacji).